Bạn đã bao giờ thắc mắc Nintendo là gì chưa? Khi copy vào Google Dịch thì nó cũng chỉ nhả ra đúng chữ Nintendo vì đã được đăng ký tên riêng. Nhưng tên công ty thì chắc chắn phải có nghĩa nào đó, không thể là một từ vô nghĩa được. Vậy còn chữ gốc tiếng Nhật thì sao? Tách nghĩa trong đó được không? Hãy cùng nShop lật lại lịch sử để tìm hiểu Nintendo là gì nhé.
Nintendo là gì?
Nintendo là tên riêng của công ty trách nhiệm hữu hạn Nintendo – là một tập đoàn đa quốc gia được thành lập bởi Fusajiro Yamauchi năm 1889 ở Kyoto, Nhật Bản. Ban đầu, đây chỉ là công ty nhỏ chuyên sản xuất các dạng bài như Hanafuda… Trong lịch sử hơn 100 năm của mình, Nintendo còn từng kinh doanh khách sạn, taxi và một số thứ khác, rồi dần chuyển qua làm đồ chơi trẻ em. Tiếp đó hãng mới nhảy vào thị trường video game và trở thành một trong những công ty game hùng mạnh nhất trên thế giới cho đến tận bây giờ.
Khi đặt ra vấn đề về cái tên Nintendo là gì, mọi người thường nghĩ “Nintendo” (任天堂) có nghĩa là “phó mặc thời vận cho trời”, “tin vào trời cao” hay có nơi dịch là “Lộc trời cho”. Nhưng có thể nó còn nghĩa khác.
Nintendo nguyên gốc tiếng Nhật được viết là 任天堂. Trong đó, nghĩa của từng Hán Tự như sau: (trong ngoặc là âm đọc, kế bên là dịch Hán tự)
- 任 (Nin): Nhiệm – tin tưởng ai đó (tín nhiệm, trách nhiệm).
- 天 (Ten): Thiên – trời
- 堂 (Do): Đường – gian nhà lớn (võ đường, giáo đường), thường được các công ty Nhật Bản (xưa) thêm vào tên mình để tăng độ uy tín.
Nếu ghép nghĩa đen của từng từ lại với nhau để giải nghĩa Nintendo là gì, thì rõ ràng “phó mặc cho trời” là một cách dịch hay. Nhưng vấn đề ở chỗ Hán tự trong tiếng Nhật đôi khi không được dùng với chỉ một nghĩa, và nó còn liên quan tới các cụm từ khác.
Chữ 天 (Thiên) trong Nintendo còn đại diện cho 天狗 (tengu – Thiên Cẩu). Bạn nào hay đọc truyện và thích văn hóa Nhật chắc chắn có nghe qua Tengu. Đây là một vị thần trong đạo Shinto.
Tại sao Tengu lại liên quan đến nghĩa Nintendo là gì? Các bạn hãy coi hình dưới trước nhé.
Hình trên là một bộ Hanafuda (Bài Hoa của Nhật) mà Nintendo sản xuất trước đây. Trên đó có in hình Tengu, cạnh trên in 2 chữ 天狗 (tengu) trái phải, còn ở giữa là chữ 福 (fuku – phúc, may mắn), cạnh dưới in tên Nintendo (任天堂) trên nền đỏ. (Chữ 福 được khoanh tròn này cũng xuất hiện trên bảng hiệu của trụ sở Nintendo đầu tiên ở kyoto)
Sao Nintendo lại in hình Tengu lên bài Hanafuda? Theo mô tả, Tengu có chiếc mũi rất dài, lớn. Trong tiếng Nhật, chữ mũi (鼻) và chữ hoa (花) đều được phát âm là “hana”. Đây là kiểu chơi chữ (đồng âm) rất phổ biến. Thực tế, Tengu trong văn hóa Nhật từ lâu đã có mối liên kết với bài bạc (có truyện cổ tích kể người đánh bạc lấy được mưa tiền khi lừa được Tengu).
Khi một người đến Osaka, Kyoto nếu muốn tìm nơi đánh bạc họ thường xoa lên mũi mình (một dạng tiếng lóng). Vậy nên Nintendo sử dụng hình ảnh Tengu trên các sản phẩm bài của mình như một yếu tố may mắn cũng là điều bình thường, dễ hiểu.
Bên cạnh đó, đào sâu thêm về lịch sử để trả lời “Nintendo là gì?”, thì khi thành lập vào cuối thế kỷ 19, giám đốc Fujisaro Yamauchi đã phải tìm cách đưa công ty của mình thoát khỏi sự thoái trào của bài Hanafuda. Các bộ bài Hanafuda cao cấp, đắt tiền của Nintendo đều không có được sự đón nhận tốt. Vì vậy Yamauchi đã đi đến quyết định làm ra những lá bài rẻ, chất lượng thấp hơn, lấy thẳng từ “Tengu” để đặt tên.
Từ đó, ta có thể lý giải “Nintendo là gì” theo nghĩa:
Công ty (堂 – do) uy tín, được tin tưởng (任 – nin) để làm hanafuda (天 – ten).
“Nintendo” có thể sẽ không mang nghĩa “Phó mặc cho trời” nếu chúng ta nghĩ theo kiểu của Yamauchi về việc sản xuất bài Hanafuda. Mối liên hệ giữa “hana” và “Tengu” sẽ không thể nào lọt khỏi tầm mắt của một nhà kinh doanh như ông. Những công ty sản xuất bài hanafuda khác cũng thường dùng hình tượng Tengu để lấy cảm hứng.
Cuốn The History of Nintendo cho rằng “Nintendo” (任天堂) có thể là “Đền đài của hanafuda tự do” hay “Công ty được phép sản xuất hanafuda”. Quyển sách còn cho biết, ngay cả Hiroshi Yamauchi, cháu trai của nhà sáng lập và chủ tịch Nintendo sau này cũng nói ông không biết ý nghĩa thực sự của cái tên Nintendo là gì và cho rằng “Phó mặc thời vận cho bàn tay định mệnh” là một cách lý giải chấp nhận được.
Dấu tích cội nguồn
Ngày nay, Nintendo đã là công ty chuyên video game, không còn chuyên kinh doanh bài như thuở ban đầu nữa. Nhưng đâu đó, bạn vẫn thấy có sự liên kết giữa Nintendo hiện tại với Nintendo ngày xưa. Rõ nét nhất là thông qua dòng sản phẩm bài Pokemon Trading Card (Pokemon TCG).
Nintendo không tự thiết kế và sản xuất bài Pokemon TCG. Công việc này thuộc về Creatures, một công ty con được thành lập năm 1995, có liên kết với The Pokemon Company. Thật ra, nhân sự chính, lập ra Creatures cũng đều là người của Nintendo. Công ty này ngoài phát triển bài Pokemon TCG còn sản xuất một số game nhỏ, tất cả đều dành cho các hệ máy của Nintendo. Bài Pokemon rất phổ biến, là một trong những thể loại Trading Card được yêu thích và có nhiều người chơi nhất thế giới. Ngay ở Việt Nam, bạn cũng có thể tìm mua Pokemon TCG với mẫu mới cập nhật liên tục.
Ngoài ra, lâu lâu bạn lại thấy Nintendo phát hành những bộ bài Hoa Hanafuda mang tính kỷ niệm, làm quà tặng. Các bộ Hanafuda mới này không dùng hình ảnh Tengu nữa. Thay vào đó là hình Mario, Kirby hay các nhân vật game của hãng. Nó giống như một sự tưởng nhớ đến Nintendo là gì khi xưa, đồng thời hòa thêm vào một Nintendo mới, bây giờ.
Nintendo là gì trong lòng game thủ
Nintendo là gì? “Lộc trời cho” hay “Nơi làm hanafuda”? Không ai có thể khẳng định chắc chắn. Bạn có thể sẽ chọn hiểu theo cách thông thường, hoặc lật lại lịch sử để tìm chứng cứ đều không hại gì. Cái tên “Nintendo” có thể mang ý nghĩa bài bạc lúc ban đầu nhưng qua quá trình phát triển sự thay đổi về ngữ nghĩa để phù hợp với văn hóa hiện đại, con đường phát triển mới là không tránh khỏi.
Với các game thủ hiện đại, Nintendo tượng trưng cho chất lượng, sự bất ngờ, và sáng tạo. Người ta ít có cảm giác lo lắng một trò chơi là “bom xẹp” khi nó được làm bởi Nintendo. Lịch sử hơn 100 năm với quá trình lâu dài sản xuất các mặt hàng giải trí đã giúp hãng đứng vững trên thị trường. Nintendo là gì đi nữa thì cũng đã quá quen thuộc và danh tiếng rồi.
