Quế là một loại gia vị rất phổ biến.
Nó không chỉ thơm ngon, mà còn có nhiều lợi ích tuyệt vời về mặt sức khỏe.
Quế có giá thành rẻ, được bày bán rộng rãi tại các khu chợ và siêu thị. Ít nhất là bạn cũng có thể tìm thấy được một loại quế tại đó.
Hầu hết mọi người đều không nhận ra rằng thực ra có hai loại quế.
Cả hai loại đều có lợi cho sức khỏe, nhưng một loại có chứa độc tố có hại nếu ăn quá nhiều.
Bài viết này sẽ giải thích sự khác nhau giữa quế Ceylon và quế Cassia.
Quế là gì?
Quế là một loại gia vị được làm từ vỏ của một loại cây được gọi là chi quế (Cinnamomum).
Các mảnh vỏ bên trong được sấy khô cho đến khi chúng cuộn lại thành hình tròn là các cuộn quế, hay thường gọi là thanh quế. Sau đó chúng có thể được nghiền thành bột hoặc chiết xuất.
Nét độc đáo của loại gia vị này đến từ tinh dầu và hương thơm của quế, đặc biệt là ở chất cinnamaldehyde (1).
Chất này giúp quế có hương vị và mùi thơm riêng, đồng thời cũng góp phần tạo ra nhiều giá trị sức khỏe cho quế.
Tóm lại: Quế được làm tử vỏ của cây Cinnamomum (chi quế). Các đặc tính độc đáo của quế đến từ thành phần tinh dầu của nó, ví dụ như chất cinnamaldehyde.
Quế Cassia
Quế Cassia được làm từ cây chi quế Cinnamomum, hay còn còn được gọi là quế Tích Lan (tên khoa học là Cinnamomum aromaticum)
Nó có nguồn gốc thuộc phía Nam Trung Quốc, và cũng được gọi là quế Trung Quốc.
Tuy nhiên có một số loài quế nữa hiện đang được trồng rộng rãi ở Đông Á và Nam Á (2).
Quế Cassia thường có lớp vỏ dày với màu nâu đỏ đậm. Nó cũng có kết cấu thô ráp, sần sùi hơn quế Ceylon.
Quế Cassia được cho là có chất lượng thấp. Nó rất rẻ và là loại được tiêu thụ rộng rãi trên toàn thế giới. Hầu hết các loại quế mà bạn thấy trong siêu thị thì đều là các quế Cassia.
Quế Cassia từ lâu đã được dùng trong nấu ăn và y học cổ truyền Trung Quốc. Khoảng 95% lượng tinh dầu của nó chứa chất cinnamaldehyde, tạo cho nó một vị cay đậm đặc trưng (3).
Tóm lại: Quế Cassia là loại quế phổ biến nhất. Nó có hương vị mạnh hơn quế Ceylon và chứa 95% tinh dầu là cinnamaldehyde.
Quế Ceylon
Quế Ceylon hay là “quế thật” có nguồn gốc từ Sri Lanka và các tỉnh phía Nam Ấn Độ.
Nó được làm từ lớp vỏ trong của cây quế Cinnamomum verum.
Quế Ceylon có màu nâu nhạt và chứa nhiều sợi quấn chặt vào nhau với lớp bao mềm ở ngoài. Những đặc tính này làm cho nó có chất lượng cao và kết cấu đặc trưng.
Quế Ceylon ít phổ biến hơn và từ lâu đã được dùng làm gia vị nấu ăn. Nó khá đắt so với quế Cassia phổ biến.
Quế Ceylon có hương vị ngọt dịu, nhẹ nhàng và phù hợp với món tráng miệng
Khoảng 50-63% tinh dầu của nó có chứa cinnamaldehyde, hơi thấp hơn so với quế Cassia. Điều này giải thích vì sao mùi thơm và hương vị của nó rất dịu nhẹ (3).
Tóm lại: Quế Ceylon là một loại gia vị có chất lượng và giá trị cao. Khoảng 50-63% tinh dầu của nó chứa cinnamaldehyde, điều này giải thích cho hương thơm và mùi vị dịu nhẹ của quế Ceylon
Cả hai loại quế Ceylon và Cassia đều tốt cho bệnh nhân tiểu đường
Từ nhiều thế hệ qua, quế luôn được đánh giá cao về các giá trị của nó với sức khỏe.
Đặc biệt, nó được cho là có lợi trong việc kiểm soát lượng đường trong máu – một điều rất quan trọng đối với bệnh nhân tiểu đường.
Tổng kết 16 nghiên cứu trước đây về điều trị bệnh tiểu đường cho thấy kết quả khả quan với bột quế Ceylon khi được dùng như một loại thực phẩm chức năng (4).
Các nghiên cứu trên động vật và trong phòng thí nghiệm cho thấy nó có thể làm giảm nồng độ đường trong máu, tăng cường độ nhạy với insulin và cải thiện các dấu hiệu trao đổi chất liên quan đến kháng insulin (4).
Thật không may là không có nghiên cứu nào trên con người xác định sự hiệu quả hoặc liều lượng dùng tối ưu của quế Ceylon làm thực phẩm bổ sung.
Mặc khác, quế Cassia đã được dùng trong một số nghiên cứu trên người không mắc bệnh tiểu đường và người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Hầu hết các nghiên cứu đều quan sát thấy có sự giảm đáng kể lượng đường trong máu trong vòng vài tháng thử nghiệm (5, 6, 7).
Liều dùng tiêu chuẩn của quế Cassia dao động từ 1-6 gram mỗi ngày. Nó có ít tác dụng phụ, hoặc là không có tác dụng phụ gì cả.
Tóm lại: Cả hai loại quế Ceylon và Cassia được cho là có tác dụng hạ nồng độ đường trong máu và chống bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, quế Cassia được nghiên cứu nhiều hơn trên con người.
Loại nào có tác dụng về sức khỏe nhiều hơn?
Cả hai loại quế Ceylon và Cassia đều có các đặc tính có lợi về mặt sức khỏe khác nhau.
Đó là do tỉ lệ tinh dầu của chúng khác nhau.
Tuy nhiên, các nghiên cứu được công bố gần đây đã không đưa ra được sự phân biệt rõ ràng.
Ví dụ, một vài hợp chất sinh học của quế dường như đã chặn một loại protein gọi là “tau” tích tụ trong não.
Phát hiện này rất quan trọng, vì đó là đặc điểm của bệnh Alzheimer (8, 9, 10).
Tuy nhiên, hiệu ứng này đã được quan sát và nghiên cứu bằng cách dùng cả hai loại quế Ceylon và Cassia. Do đó, nó không rõ ràng trong việc loại nào cao hơn trong hai loại.
Nói chung, không thể nói cái nào có lợi nhiều hơn cho sức khỏe. Tuy nhiên, quế Ceylon có ít tác hại hơn khi được dùng thường xuyên.
Tóm lại: Không có nghiên cứu nào so sánh được lợi ích cho sức khỏe của hai loại quế Ceylon và Cassia.
Quế Cassia chứa chất Coumarin – một chất có thể gây độc hại
Coumarin là hợp chất tự nhiên được tìm thấy ở một số loài thực vật
Nó có thể gây độc hại với liều lượng lớn.
Ở những loài gặm nhấm, coumarin gây tổn thương tới thận, gan và phổi. Nó thậm chí có thể gây ung thư. Ở người, cũng có một vài sự cố có hậu quả tương tự (11, 12).
Trên thực tế, mức thu nạp có thể chấp nhận được mỗi ngày (TDI – Tolerable Daily Intake) của coumarin là 0.2mg/lb (0.5 mg/kg) của trọng lượng cơ thể. Nó đã được giảm xuống 0.05mg/lb (0.1mg/kg) (11)
Quế Cassia chứ không phải loại Ceylon là một nguồn chứa rất nhiều chất coumarin.
Quế Cassia chứa khoảng 1% coumarin, trong khi quế Ceylon chỉ chứa khoảng 0,004%, ít hơn tới 250 lần. Mức này quá thấp nên đôi khi thậm chí còn không phát hiện được nó (3, 13).
Rất dễ vượt mức coumarin cho phép nếu bạn dùng nhiều quế Cassia. Trong nhiều trường hợp, chỉ cần từ 1-2 thìa cà phê coumarin có thể làm cho ai đó vượt ngưỡng coumarin cho phép tiêu thụ hằng ngày.
Vì thếm nếu bạn thường xuyên ăn nhiều quế hoặc dùng thực phẩm chức năng chứa quế, thì tốt nhất nên dùng quế Ceylon chứ không phải Cassia.
Tóm lại: Quế Cassia chứa rất nhiều coumarin, chất này rất độc hại với hàm lượng lớn. Nếu bạn ăn nhiều quế thì hãy chọn quế Ceylon để an toàn hơn.
Thông điệp cho bạn
Cả hai loại quế Ceylon và Cassia đều có lợi cho sức khỏe và hương vị thơm ngon.
Tuy nhiên, nếu có ý định dùng loại gia vị này với lượng lớn hoặc dùng nó như là một loại thực phẩm chức năng thì quế Cassia có thể rất độc hại bởi vì nó chứa hàm lượng lớn coumarin.
Cuối cùng thì quế Ceylon vẫn có chất lượng tốt hơn và an toàn hơn.