Trong xây dựng, để gia cố nền móng, chúng ta có 2 cấu kiện thường được sử dụng là giằng móng (dầm móng) và đà kiềng.
Có nhiều người nghĩ 2 cấu kiện này đều có tác dụng giống nhau nhưng thật ra không phải vậy.
Ở bài viết này Tôn Nam Kim sẽ giải thích cho bạn đà kiềng là gì, cách phân biệt đà kiềng và giằng móng, và cách xây dựng đà kiềng mang lại hiệu quả cao nhất.
Đà kiềng là gì?
Đà kiềng (tiếng Anh là Plinth beam) là giằng các chân cột móng lại với nhau (đôi lúc gọi là giằng cột), nhằm ổn định các cột, giữ khoảng cách các chân cột và cột không bị nghiêng trong quá trình xây dựng, nâng đỡ cột để xây tường. Nằm ở vị trí chân cột và cao hơn đài móng (hay đế móng). Đà kiềng và cột kết hợp với nhau tạo thành bộ khung vững chắc chịu lực cho ngôi nhà.
Có thể bạn muốn biết: Lanh tô là gì? 7 Loại lanh tô và cách triển khai bản vẽ chi tiết
Phân biệt đà kiềng và giằng móng (dầm móng)
Nhiều công trình ngày nay chỉ sử dụng giằng móng vì nó thích hợp với các công trình lớn và xây trực tiếp thay vì lắp ghép các giằng móng đúc sẵn. Chính vì vậy mà rất nhiều người nhầm giữa đà kiềng và giằng móng giống nhau.
Giằng móng (hay còn gọi là dầm móng) là kết cấu nằm theo phương ngang của nhà. Có nhiệm vụ đỡ một phần lực của tường bao truyền vào móng. Giằng móng có thể nằm ngoài giữa và mặt trong của cột, tuỳ thuộc vào vị trí của tường.
Từ định nghĩa trên chúng ta có thể phân biệt được đà kiềng và giằng móng là 2 kết cấu khác nhau. Có thể phân biệt đơn giản là dầm móng có cấu tạo bê tông cốt thép, phân thành dầm móng dạng chữ nhật, chữ T hoặc hình thang.
Tuy vậy trong thực tế, chúng ta có thể gặp công trình mà chỉ có dầm móng và tường xây trực tiếp lên nó, lúc này nhiều người cũng gọi nó là đà kiềng. Cũng có thể gặp trường hợp chỉ có đà kiềng nhà cấp 4, lúc này một số người lại gọi nó là dầm móng. Cũng có thể có công trình có cả 2 loại kết cấu.
Có thể bạn muốn biết: Nguyên tắc và kinh nghiệm bố trí thép dầm cột
Vai trò của đà kiềng
Đà kiềng đóng góp vai trò rất quan trọng trong việc chống lún lệch móng và đỡ các bức tường trong kết cấu của nhà.
Đặc biệt, với những công trình nhà phố, khi xung quanh là nhà của các người dân khác, công trình phải sử dụng móng cọc cừ tràm hoặc bê tông cốt thép, giữa cột và cọc lại xuất hiện độ lệch tâm lớn thì đà kiềng sẽ chịu lực uốn cho căn nhà thông qua các cột.
Ngoài ra, đà kiềng còn có những tác dụng chính như:
- Định vị chân cột, giữ 1 khoảng cách ổn định giữa các chân cột. Trong trường hợp thi công những phần trên như sàn, mái nhà thì các cột cũng sẽ không bị xê dịch hay thay đổi.
- Tham gia vào toàn bộ kết cấu của căn nhà, chịu được ứng suất do công trình gây ra, hạn chế tình trạng lún lệch xảy ra ở bất kỳ vị trí nào của móng.
- Có trách nhiệm đảm bảo toàn tải trọng cho tường, hạn chế được tình trạng nứt tường trong thời gian dài sử dụng công trình. Điều này vừa giúp tiết kiệm chi phí sửa chữa lại đảm bảo tính thẩm mỹ cho toàn căn nhà.
Clip trực quan về đóng cốp pha đà kiềng nhà cấp 4:
Cao độ đà kiềng bao nhiêu thì đúng chuẩn?
Tùy kích thước công trình và móng được xây dựng bằng phương pháp nào ví dụ: như móng làm bằng cừ tràm, cọc tre hay cọc bê tông. Đà kiềng sẽ có kích thước tương ứng. Bên dưới là 2 trường hợp dễ gặp nhất khi thi công đà kiềng:
Đối với đà kiềng móng cọc cừ tràm
Thông thường lựa chọn sẽ do các kỹ sư quyết định, bạn cũng nên hỏi ý kiến kỹ sư xây dựng để đảm bảo an toàn khi thi công. Tuy nhiên, vẫn có thể có giải pháp như sau:
- Cao độ đà kiềng ngang và dọc bằng nhau và bằng cao độ của đài cọc: thường được sử dụng ở những nơi không có tải trọng động như xe tải qua lại. Ưu điểm của giải pháp này là dễ thi công, tạo tính toàn khối tốt giữa cọc, đài cọc và đà kiềng, tiết kiệm được một lượng đáng kể bê tông. Tuy nhiên, việc thi công hệ thống cấp thoát nước sẽ khó khăn hơn do phải đào đất sâu dưới đáy đà kiềng để đặt ống.
- Cao độ đà kiềng ngang bằng cao độ đài cọc và đáy đà kiềng dọc bằng cao độ đài cọc: Thường sử dụng đối với nhà phố. Ưu điểm, dễ thi công hệ thống cấp thoát nước. Công tác gia công lắp đặt ván khuôn, cốt thép, đổ bê tông đà kiềng và cột phải tuân thủ các nguyên tắc tiêu chuẩn.
Có thể bạn muốn biết: Bố trí thép sàn 2 lớp: Nguyên tắc và cách làm đúng chuẩn
Đối với đà kiềng móng đơn và móng băng
Cao độ mặt trên của đà kiềng thường thấp hơn nền hoàn thiện khoảng 7 đến 10cm dành cho các lớp bê tông nền, vữa lót và gạch nền. Hạn chế thi công mặt đà kiềng thấp hơn rồi xây bó nền bằng gạch, vì như vậy nước sẽ thấm theo bó nền làm tường bên trên bị ẩm ảnh hưởng đến chất lượng và thẩm mỹ ngôi nhà.
Clip đổ bê tông đà kiềng nhà cấp 4:
Có thể bạn muốn biết: Ô văng là gì? Quy định thiết kế và 25+ mẫu ô văng cửa sổ đẹp
Kỹ thuật thi công đà kiềng như thế nào là tốt nhất?
Để công trình có tuổi thọ lâu, đảm bảo độ bền và sức chịu lực cao khi xây dựng thì không được bỏ qua đà kiềng. Muốn thi công đà kiềng hiệu quả nhất hãy áp dụng kỹ thuật được chia sẻ ngay sau đây.
- Bước 1: Buộc thép lại tạo thành khung và đặc vào vị trí đã định vị. Kê các vật có độ dày 30mm vào dưới khung cốt thép để đảm bảo chiều dày lớp bê tông bảo vệ cốt thép
- Bước 2: Lắp dựng khuôn đúc bê tông bằng ván gỗ và đóng lại thành hộp tập kết lại. Tiến hành điều chỉnh khuôn ván đúng theo yêu cầu vị trí đã thiết kế. Cố định khuôn ván bằng cây gỗ 30mm x 50mm
- Bước 3: Trộn và đổ bê tông vào khuôn ván. Dùng đầm dùi đầm kỹ bê tông để không có bọt khí.
- Bước 4: Sau 1 – 2 ngày tháo ván không theo đúng yêu cầu kỹ thuật, trong lúc tháo dỡ hạn chế làm sứt mẻ cấu kiện đà giằng.
Cận cảnh quá trình thi công đà kiềng nhà phố quận Tân Bình:
Có thể bạn muốn biết: Bảng tra thép: diện tích cốt thép xây dựng cập nhật mới nhất
Tổng kết
Đà kiềng là biện pháp được sử dụng để công trình có được sức chịu lực cao hơn, đặc biệt là các công trình trên nền đất yếu. Lưu ý đà kiềng và cốp pha bằng gạch có thể sẽ phát sinh thêm chi phí nhưng đổi lại là sự ổn định và thời gian thi công nhanh chóng nên bạn có thể áp dụng cho công trình.
Hi vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn nắm rõ đà kiềng là gì. Nếu bạn còn có thắc mắc khác về đà kiềng, hãy bình luận bên dưới cho chúng tôi biết nhé.
Tôn Nam Kim – doanh nghiệp sản xuất tôn mạ hàng đầu Việt Nam – xin được đồng hành cùng bạn!
