Mô hình tài chính (Financial Model)
Khái niệm
Mô hình tài chính trong tiếng Anh là Financial Model.
Mô hình tài chính là bảng tổng hợp kết quả hoạt động của doanh nghiệp cùng với các yếu tố đầu vào và giả định cụ thể, nhằm giúp doanh nghiệp dự đoán kết quả hoạt động tài chính trong tương lai.
Nói cách khác, bằng phương pháp định lượng, mô hình tài chính giúp công ty tính toán được các kết quả tài chính của một quyết định hay chính sách dự định được đưa ra.
Hai loại tài chính cơ bản
Một mô hình tài chính sẽ đưa ra các biểu diễn toán học dựa trên các biến đầu vào của mô hình. Các biến đầu vào là các yếu tố đầu vào hay các giả định về: dòng tiền, kế hoạch đầu tư, kế hoạch vay vốn và trả nợ, kế hoạch khấu hao, mức độ hàng tồn kho, tỉ lệ lạm phát, lãi suất cho vay, tỉ giá…
Các biến đầu vào này được sử dụng trong mô hình để tính toán ra các kết quả đầu ra, đồng thời để đánh giá mức độ tác động của chính nó lên các kết quả này.
Điều này cho phép công ty thực hiện việc định lượng hay mô hình hóa về các quyết định của mình trong các chính sách và quyết định sắp được đưa ra; dự báo các nghĩa vụ và quyền lợi tài chính mà nó sẽ thực hiện; và đánh giá được các yêu cầu được đặt ra bởi các nhà đầu tư hoặc người cho vay của doanh nghiệp.
Mô hình 3 báo cáo – The 3 statement model
Đây là mô hình cơ bản dựa trên việc xây dựng các khối, các khối cụ thể là 3 báo cáo tài chính (báo cáo thu nhập, bảng cân đối kế toán và báo cáo dòng tiền).
Mô hình sẽ kêt nối 3 báo cáo bằng các công thức trong Excel để tạo nên một mô hình tài chính với tất cả các thành phần liên kết với nhau, mà kết quả cuối cùng là người dùng nhận biết được biến động của các thành phần nói riêng và biến động của cả doanh nghiệp nói chung.
Như vậy, khi mỗi thành phần thay đổi, ta có thể thấy được cả mô hình thay đổi như thế nào và từ đó nhìn được kết quả của sự thay đổi này. Việc xây dựng mô hình như này đòi hỏi người lập mô hình cần có kiến thức và kĩ năng về tương quan giữa tất cả các tài khoản kế toán, tài chính và kĩ năng Excel.
Mô hình chiết khấu dòng tiền – The Discounted cash flow DCF Model
Mô hình tài chính dạng này được phát triển dựa trên mô hình 3 báo cáo (báo cáo thu nhập, bảng cân đối kế toán và báo cáo dòng tiền), nhưng với mục đích cụ thể là tập trung phân tích dòng tiền để tính toán giá trị doanh nghiệp.
Dòng tiền ở mô hình này sẽ phản ánh tính chất thời gian khi sử dụng công cụ chiết khấu về hiện tại (Discounted cash flow – DCF) để tính toán giá trị hiện tại ròng (Net Present Value – NPV) của doanh nghiệp và tỉ suất hoàn vốn nội bộ (Internal Interest Rate – IRR) của khoản đầu tư với dòng tiền không định kì hoặc dòng tiền định kì, qua đây xác định hiệu quả quyết định đầu tư.
Để thực hiện điều đó, mô hình DCF sẽ đánh giá dòng tiền từ mô hình 3 báo cáo, thông qua việc thực hiện điều chỉnh hay chiết khấu các dòng tiền tương lai này.
Cụ thể ta sử dụng chức năng XNPV trong Excel để chiết khấu dòng tiền về hiện tại với tỉ suất chiết khấu là Chi phí sử dụng vốn trung bình (Weighted Average Cost of Capital – WACC) của doanh nghiệp.
Mục tiêu chính của một mô hình tài chính
Một mô hình tài chính sẽ đánh giá và chỉ ra kết quả hoạt động của doanh nghiệp, mục tiêu chính của nó là tái tạo lại gần như chính xác hoạt động thực tế của một doanh nghiệp.
Khi xác định được các yếu tố/giả định đầu vào phản ánh hoạt động doanh nghiệp hay chính là các biến đầu vào của mô hình tài chính, các nhà phân tích tài chính có thể mô hình hóa các tác động tài chính của các biến này trong mô hình.
Từ đó mà các quyết định của doanh nghiệp được định lượng hóa. Điều này được thực hiện thông qua việc kiểm chứng các yếu tố/giả định để phân tích tác động của chúng đối với kết quả tài chính của doanh nghiệp trong tương lai.
Một số giả định được mô hình tài chính kiểm chứng bao gồm: tỉ lệ tăng trưởng, tỉ suất biên lợi nhuận, các dòng sản phẩm các phân đoạn/khu vực sản xuất riêng lẻ, và việc tái cấp vốn.
Ý nghĩa của mô hình tài chính
Các kĩ năng và lĩnh vực được sử dụng để xây dựng mô hình tài chính gồm: kiến thức về hoạt động của doanh nghiệp, kế toán, tài chính doanh nghiệp và các kĩ thuật về hàm tài chính và bảng tính excel.
Mô hình là một sự kết hợp của những kĩ năng trên để phân tích kết quả hoạt động doanh nghiệp và từ đó phân tích cách một doanh nghiệp phản ứng lại với các tình huống hay sự kiện kinh tế khác nhau.
(Tài liệu tham khảo: sentayho.com.vn)
