Cái tên Lab, Phòng lab, Phòng thí nghiệm đã không còn mấy xa lạ với mọi người đúng không các bạn, bởi từ khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường thì chúng ta đã được học, được sử dụng và làm quen với các thiết bị trong phòng thí nghiệm.
Vậy có khi nào bạn thắc mắc liệu có phải tất cả những thí nghiệm đều được tiến hành trong cùng một nơi hay nó được phân chia ra thành từng phòng thí nghiệm chuyên dụng riêng biệt. Và mỗi phòng sẽ có những thiết bị, dụng cụ như thế nào hay nhân viên phòng thí nghiệm sẽ làm gì trong đó hoặc ai sẽ là người đứng ra thiết kế, lắp đặt phòng lab cũng như vận hành phòng lab đúng chức năng của nó. Hôm nay robot STEAM Việt Nam sẽ giúp các bạn giải đáp các câu hỏi này với tư cách là một công ty hàng đầu Việt Nam cung cấp giải pháp giáo dục STEAM và giải pháp xây dựng phòng Lab STEM. Chúng ta bắt tay vào việc tìm hiểu về khái niệm về phòng lab trước các bạn nhé.
1. Phòng Lab là gi?
Phòng lab hay phòng thí nghiệm là một cơ sở được thiết kế, xây dựng và lắp đặt các thiết bị khoa học kỹ thuật, công cụ dụng cụ hỗ trợ nhằm cung cấp các điều kiện, đảm bảo an toàn cho việc triển khai các thí nghiệm, thực nghiệm trong các lĩnh vực tự nhiên (sinh – lý – hóa) phục vụ cho mục đích học tập và nghiên cứu khoa học. Ngoài những mục đích thực nghiệm trong lĩnh vực tự nhiên ra thì ngày nay phòng lab còn sử dụng là không gian sang tạo cho học sinh học theo phương pháp giáo dục STEAM (khoa học- công nghệ- kỹ thuật- nghệ thuật- toán học). Chúng ta có thể dễ dàng tìm thấy phòng lab trong các trường đại học và các trường trung học phổ thông. Tuy nhiên những năm gần đây các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở cũng đang bắt đầu đưa phòng Lab vào trong cơ sở trường học nhằm mục đích nâng cao chất lượng học tập để học sinh được tiếp cận sớm với công nghệ theo xu hướng giáo dục 4.0. Tùy vào mục đích sử dụng mà phòng lab được thiết kế với các kích thước khác nhau. Một phòng lab vật lý có thể chứa một máy gia tốc hạt hoặc buồng chân không, trong khi đó, một phòng lab STEM có thể được lắp đặt các thiết bị dùng để in được các mô hình 3D hoặc cắt laser để học sinh sang tạo ra các sản phẩm như mô hình nhà thông minh, thùng rác thông minh, robot tự hành…
2. Một số phòng Lab phổ biến nhất hiện nay
- Phòng lab thí nghiệm hóa học, vật lý
- Phòng thí nghiệm y tế
- Phòng thí nghiệm y tế công cộng
- Phòng thí nghiệm nghiên cứu và sản xuất các loại thuốc hoặc các công nghệ đặc biệt
- Phòng thí nghiệm phương tiện truyền thông
- Phòng thí nghiệm nghiên cứu, học tập
- Phòng lab chiếu phim hoặc phòng tối
- Phòng thí nghiệm máy tính
- Phòng thí nghiệm bí mật để sản xuất các loại thuốc hoặc các công nghệ bất hợp pháp
- Phòng Lab STEM
3. Phòng Lab được sử dụng vào mục đích gi?
Phòng lab có thể là một căn phòng trong một tòa nhà, công trình hoặc là một tòa nhà công trình riêng biệt chuyên phục vụ cho việc thực hiện các thí nghiệm của các học sinh,sinh viên, các nhà nghiên cứu trong công trình của họ. Học sinh, sinh viên của các ngành như: khoa học y sinh, công nghệ thực phẩm, công nghệ sinh học, dược, kỹ thuật y sinh, hóa học…chắc chắn bạn sẽ phải đặt chân đến phòng lab để thực hiện các thí nghiệm.
4. Phòng lab được thiết kế như thế nào thì được coi an toàn và đạt tiêu chuẩn
Sau khi tìm hiểu về khái niệm phòng Lab là gì? Chắc chắn nhiều bạn sẽ thắc mắc, khi thiết kế phòng lab, cần lưu ý những gì để đảm bảo hiệu quả làm việc và sự an toàn. Trong việc thiết kế phòng lab, việc thiết kế tủ (tủ chống cháy, tủ hút khí độc) thiết bị lưu trữ cần đặc biệt lưu ý.
- Trong việc thiết kế tủ, các yếu tố như không gian, bàn thí nghiệm, tủ lưu trữ, các thiết bị thông gió, chiếu sáng cần được xem xét đầy đủ.
- Các tủ an toàn này cần đạt tiêu chuẩn quốc gia về thiết kế.
- Việc bố trí dụng cụ, thiết bị cần phải được xác định theo module chức năng thử nghiệm và yêu cầu sắp xếp của thiết bị, cần cân nhắc sao cho hợp lý với không gian (nên xác định từ quan điểm phát triển, xây dựng phòng).
- Tủ an toàn phải đảm bảo độ linh hoạt sao cho người sử dụng thấy thoải mái, tránh lãng phí
- Diện tích không gian làm việc phải phù hợp với số lượng người trong phòng thí nghiệm tối đa cùng làm việc một lúc.
Nên chia thành các khu vực gồm có: + Khu vực sạch: Văn phòng, phòng học + Khu vực đệm: Khu lưu trữ, cung cấp, hành lang + Khu vực ô nhiễm: Không gian làm việc, khu vực rửa, khu lưu trữ mẫu.
- Thiết kế nội thất, trang thiết bị phòng lab phải có khả năng đáp ứng những thay đổi trong tương lai.
- Đáp ứng các quy tắc xây dựng lối thoát hiểm khẩn cấp
- Bồn rửa cần phải độc lập, không lẫn với việc xử lý các chất gây ô nhiễm và thí nghiệm.
5. Những quy định tại phòng lab thí nghiệm
Trước khi bước vào phòng thí nghiệm thì điều đầu tiên các bạn phải đảm bảo rằng các bạn đã nắm vững những quy định chung khi làm việc trong phòng thí nghiệm. An toàn tại phòng thí nghiệm luôn được ưu tiên hàng đầu.
Dưới đây là 14 quy tắc của phòng Lab
- Chỉ được làm thí nghiệm khi có sự hiện diện của giáo viên trong phòng thí nghiệm.
- Đọc kỹ hướng dẫn và suy nghĩ trước khi làm thí nghiệm.
- Luôn luôn nhận biết nơi để các trang thiết bị an toàn.
- Phải mặc áo bảo hộ của phòng thí nghiệm.
- Phải mang kính bảo hộ.
- Phải cột tóc gọn gàng.
- Làm sạch bàn thí nghiệm trước khi bắt đầu một thí nghiệm.
- Không bao giờ được nếm các hóa chất thí nghiệm. Không ăn hoặc uống trong phòng thí nghiệm.
- Không được nhìn xuống ống thí nghiệm.
- Nếu làm đổ hóa chất hoặc xảy ra tại nạn, phải báo ngay cho giáo viên hoặc nhân viên quản lý phòng thí nghiệm.
- Rửa sạch da khi tiếp xúc với hóa chất.
- Nếu hóa chất rơi vào mắt, phải đi rửa mắt ngay lập tức.
- Bỏ chất thải thí nghiệm vào đúng nơi qui định như được hướng dẫn.
- Nếu bạn chưa rõ vấn đề nào, hãy hỏi.
