“Có một truyền thuyết về con chim chỉ hót một lần trong đời, nhưng hót hay nhất thế gian. Có lần nó rời tổ bay đi tìm bụi mận gai và tìm cho bằng được mới thôi. Giữa đám cành gai góc, nó cất tiếng hát bài ca của mình và lao ngực vào chiếc gai dài nhất, nhọn nhất. Vượt lên trên nỗi đau khổ khôn tả, nó vừa hót vừa lịm dần đi, và tiếng ca hân hoan ấy đáng cho cả sơn ca và họa mi phải ghen tị. Bài ca duy nhất có một không hai, bài ca phải đổi bằng tính mạng mới có được. Nhưng cả thế gian lặng đi lắng nghe, và chính thượng đế trên Thiên đình cũng mỉm cười. Bởi vì tất cả những gì tốt đẹp nhất chỉ có thể có được khi ta chịu trả giá bằng nỗi đau khổ vĩ đại… Ít ra là truyền thuyết nói như vậy“.- Lời tựa Tiếng chim hót trong bụi mận gai.
Với những người yên mến những tác phẩm kinh điển, hẳn không thể nào bỏ qua Tiếng chim hót trong bụi mận gai, thiên truyện đầy da diết và đã ám ảnh biết bao thế hệ độc giả. Tác phẩm kể về câu chuyện tình yêu giữa Meggie Cleary và Ralp de Bricassart, một cô bé và vị cha xứ cách nhau 19 tuổi. Một mối tình nghịch thiên, ngay từ bắt đầu đã không thể có kết thúc trọn vẹn, để từ đó mở ra liên tiếp những bi thương kéo dài suốt cả ba thế hệ.
Sự kìm hãm mang tên giai cấp và định kiến xã hội
Người ta vẫn thường nói như thế này, ở những xã hội được cho là tân tiến nhất, hạnh phúc nhất thì đồng tiền vẫn luôn có khả năng sai khiến lương tâm và đặt nền tảng cho sự phân biệt giai cấp. Tình yêu hay hạnh phúc của cả một đời người, niềm tin hay hi vọng, khát vọng cá nhân hay vòng tay che chở của gia đình; tất cả những giá trị được coi là trân quý nhất, thiêng liêng nhất đều phải dừng lại ở lằn ranh của sự phân biệt giai cấp và sự sai khiến của đồng tiền. Tiếng chim hót trong bụi mận gai đã khắc họa rất thành công những định kiến xã hội đó, giày vò suốt ba thế hệ.
Bắt đầu từ Fiona, mẹ của Meggie vì có thai với người yêu nên bị bắt phải lấy người chăn cừu. Bố của Meggie vì áp lực của cơm áo gạo tiền phải làm thuê cho người chị gái giàu có. Đến thời của Meggie, vì đem lòng yêu vị cha xứ, người thuộc về chúa mãi mãi chẳng thể đáp lại được tình cảm thuần khiết của nàng, đành trao mình cho một kẻ ích kỉ, tằn tiện. Con của Meggie, một người phải trải qua muôn ngàn khó khăn mới đến được với người mình yêu, một phải ra đi mãi mãi, như một lời khẳng định kết quả của một tình yêu không được chấp nhận không bao giờ được tồn tại. Thời gian đi qua những thế hệ, dẫu có sự khác biệt trong tính cách và kết thúc, song đều gặp nhau ở số phận bi thương, không ai trong số họ được hạnh phúc một cách trọn vẹn, tư duy vô hình buộc chặt lấy họ, khiến họ không còn khao khát mưu cầu hạnh phúc. Và ngay cả gia đình của họ cũng không cho phép ranh giới vô hình đó được phá bỏ. Đau đớn thay khi hạnh phúc của con người trở nên rẻ mạt. Xót xa thay khi tình yêu, thứ thiêng liêng nhất trên thế gian này lại phải quỳ gối trước những định kiến con người tự tạo ra.
Cái hay của Coleen McCullough là làm nổi bật những định kiến xã hội xuyên suốt cả ba thế hệ, thông qua câu chuyện tình yêu đầy bi thương của họ. Những nét vẽ khắc họa rất tới, không hời hợt qua loa. Độc giả khi đọc tác phẩm có thể nhận thấy rất rõ tác giả như sống cùng nhân vật, khóc thương cùng nhân vật, khát khao thay họ và đau đớn thay họ.
Meggie và cha xứ Ralp- tiếng chim hót trong bụi mận gai
*Bụi mận gai
Không quá nếu như ví rằng cuộc đời giống như lốc xoáy, sẽ không kiêng nể bất cứ ai mà cuốn phăng đi vạn vật, nó không quan tâm xấu hay đẹp, thiện hay ác, chỉ có những thứ gì mạnh mẽ nhất có khả năng vượt qua được tâm lốc thì mới có thể được tồn tại. Cuộc đời trong tác phẩm được khắc họa giống như thế, nhưng dưới hình ảnh của bụi mận gai, đâm thẳng vào những kiếp người. Meggie và cha xứ Ralp gặp gỡ nhau trong bụi mận gai như thế, bắt đầu cũng là lúc kết thúc. Cha Ralp thuộc về Chúa, cả đời cha đã được định sẵn là con chiên phục tùng Đức Chúa thiêng liêng, tình yêu cho Chúa lớn hơn rất nhiều so với tình yêu trần thế với một cô bé còn nhỏ tuổi. Người đời chắc chắn không bao giờ chấp nhận một mối tình như thế. Những chiếc gai đó đâm thật chặt vào mối tình của họ, nhất quyết không chịu buông tha, ngay cả khi mối tình của họ đang rỉ máu. Ông đã yêu Meggie từ những lúc cô còn là một cô bé. Tiếc thay, ông đã không đủ sức để đập tan bụi mận gai đang kìm hãm chính mình để tiếp tục bước tiếp bên tình yêu.
Như vậy có thể nói, hình tượng bụi mận gai trong tác phẩm tượng trưng cho những định kiến xã hội và số phận bi thương của các nhân vật. Meggie, tiếc thay, lại là nạn nhân chịu nhiều thương đau nhất. Đúng hay sai, yêu hay ghét, nhiều lúc phải đi qua cả một cuộc đời mới biết.
* Tiếng chim hót
Chính sự căm ghét với những hà khắc ràng buộc tự do yêu thương của con người thôi thúc tác giả viết nên tác phẩm Tiếng chim hót trong bụi mận gai, song cũng chính tình yêu thương của bà đối với những con người đang bất lực thôi thúc bà đi tìm tiếng hót lảnh lót trong hồn nhân vật. Tiếng chim hót giữa trang sách cất lên từ tình yêu của Meggie và cha Ralp, tuy nghiệt ngã, song họ đã vì nhau mà tồn tại
Meggie nguyện một đời yêu một người, cả đời cô chỉ dành tình cảm cho một người duy nhất là cha Ralp. Tình yêu đó là thuần khiết và trong sáng, như muốn đập tan mọi rào cản để đến được với người mình yêu. Meggie được khắc họa là một cô gái vô cùng mạnh mẽ, tượng trưng cho khát khao muốn đạp tung tất cả con người. Đối với cô, không có bất cứ một bụi mận gai nào có thể khóa được tâm hồn tự do của mình, cô một khi đã yêu là sống hết mình cho tình yêu đó, bất chấp sự trả giá.
Cha Ralp, cho đến cuối cùng vẫn lựa chọn một tình yêu lớn hơn, đó là Chúa. Có lẽ cần phải hiểu cho quyết định này của cha, bởi đó là số phận của cha. Nhưng có một điều chắc chắn, đôi mắt duy nhất khiến ông phải bận tâm chỉ có đôi mắt của Meggie. Trọn một đời, trọn một kiếp người, họ yêu nhau mà không cần phải ở bên nhau, tình yêu nằm ở sự thấu hiểu và đồng cảm, khi hai tâm hồn đồng điệu, mặc nhiên, nó sẽ trở thành tiếng hót đẹp nhất thế giới.
Tiếng chim hót trong bụi mận gai- bài học về cái đẹp bắt nguồn sự hi sinh nhiều hơn là lời than của phân biệt giai cấp.
“Từ khi mới nhen nhóm sự sống trên trái đất, phải trải qua 380 triệu năm con bướm mới bay được, rồi 180 triệu năm nữa bông hồng mới nở, chỉ để làm đẹp mà thôi. Cũng đã phải trải qua 4 kỷ địa chất, con người mới hát hay hơn chim và mới chết vì yêu.”- Gacxia Marquez
Tiếng chim hót trong bụi mận gai trả lời cho câu hỏi tình yêu là gì mà khiến người ta sẵn lòng chết vì nó?
Ngay từ lời tựa của tác phẩm, độc giả đã có ấn tượng về một câu chuyện bi thương sẽ được viết ra. Phải, có bi thương, song tất cả những gì đọng lại vẫn là cái đẹp trường tồn vĩnh hằng. Cũng giống như tiếng chim chỉ được cất lên duy nhất một lần trong đời được đánh đổi bằng tính mạng, song lại khiến người ta mê đắm cả một đời, Meggie và cha Ralp đã chấp nhận hi sinh để giữ lại tình yêu của mình dành cho đối phương. Cả hai, đều đã phải trải qua sự trả giá, không ai biết bên nào bị bụi mận gai đâm nhiều hơn, song, sự hi sinh của họ là cần có. Cần cho nỗ lực vượt biên khỏi lằn răn định kiến xã hội. Cần cho khao khát giữ gìn cái đẹp bị che khuất trong tội ác. Cần cho những khát khao tình yêu cháy bỏng của chính các nhân vật, và của cả xã hội nói chung. Meggie đã vì cha Ralp mà nguyện một đời chung thủy, cô đơn đến già; cha Ralp vì Meggie mà nguyện đi ngược lại ý trời.
Tác phẩm là khúc ca của cái đẹp trong ngần trong tâm hồn con người, không sợ cái chết mà từ bỏ quyền được sống thật sự. Tuy còn rất nhiều tranh cãi về tình yêu giữa hai nhân vật chính, song không thể phủ nhận họ đã yêu nhau bằng cả niềm tin và khối óc, bằng cả trái tim và tâm hồn. Cả hai đều là những hình tượng được vẽ để ca ngợi và thúc đẩy con người đi tìm số phận của chính mình. Phá bỏ mọi rào chắn, thứ duy nhất còn tồn tại được sau những đớn đau chính là tình yêu đích thực. Tiếng chim hót trong bụi mận gai là tác phẩm mà khi độc giả gấp lại, vẫn còn đau đáu mãi về sự hi sinh mà các nhân vật dành cho nhau. Rốt cuộc tình yêu của nhân vật đúng hay sai, lại tùy thuộc vào cảm nhận của mỗi người. Xin được bỏ qua phân biệt giai cấp, xin được bỏ qua những tranh cãi về tình yêu, cái tác giả muốn bảo về nói cho cùng cũng là cái đẹp.
Với tất cả những ai đang muốn tìm một quyển sách kinh điển về tình yêu, Tiếng chim hót trong bụi mận gai là tác phẩm không thể bỏ lỡ trong đủ sách của mỗi người.
Link mua sách “Tiếng chim hớt trong bụi mận gai”
- Fahasa: sentayho.com.vn/sNhJP1DC
Link mua sách tái bản với tên “Những con chim ẩn mình chờ chết”
- Shopee: sentayho.com.vn/yFNXv4NC
- Tiki: sentayho.com.vn/VF1abaMd
- Lazada: sentayho.com.vn/yJvud6Wj
- Fahasa: sentayho.com.vn/PpdATxr3