Bên cạnh F&B, thời trang là một trong số những ngành kinh doanh hấp dẫn nhất với các bạn trẻ bởi sự sáng tạo, thời thượng và có phần hào nhoáng. Mỗi năm, thị trường đón nhận rất nhiều thương hiệu mới nhưng cũng “tiễn đưa” không ít cái tên phải ra đi, khi sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt và người tiêu dùng trở nên thông thái hơn mỗi ngày.
Vậy, những thương hiệu thời trang trẻ có thể tồn tại và phát triển hiện nay có bí quyết gì? Liệu có công thức chung cho việc kinh doanh thời trang thành công hay không?
Sau khi gặp gỡ 3 CEO của 3 thương hiệu thời trang trẻ được coi là khá thành công hiện nay, bao gồm BOO, Emwear và SSStutter, tôi có thể tạm kết luận rằng, có rất nhiều con đường dẫn đến thành công, dù cách làm hoàn toàn khác nhau! Họ có những thành phần rất khác nhau trong công thức của mình, về quan điểm kinh doanh, định hướng phát triển và xuất phát điểm…
Tuy nhiên, họ có những điểm chung khiến người ngoại đạo như tôi khá bất ngờ. Đó là không có chuyên môn về thời trang và đều tự nhận mình “học không giỏi”, thậm chí có người trượt đại học hoặc bị trường cho… “nghỉ sớm” vì nghịch ngợm. Ngoài ra, một thành phần chung trong công thức thành công nữa mà họ đều sở hữu, đó là hiểu rõ khách hàng.
Đỗ Việt Anh – FOUNDER & CEO BOO: Sản phẩm luôn là điều cốt lõi
Công thức thành công: “Hiểu khách hàng + Tập trung phát triển sản phẩm…”
Trong một cuộc phỏng vấn, anh Đỗ Việt Anh – Founder & CEO Boo từng chia sẻ, anh sinh ra trong một gia đình sinh sống và làm việc tại Tiệp Khắc. Kết thúc trung học tại đây, anh tiếp tục học lên cao đẳng nhưng bị trường cho “nghỉ sớm” vì nghịch ngợm. Tuy nhiên, cú vấp này lại tạo ra một bước ngoặt lớn, thúc đẩy anh trở về Việt Nam và phát triển một thương hiệu thời trang của riêng mình.
Hiện tại, chuỗi thời trang BOO của doanh nhân này sở hữu 40 điểm bán trên toàn quốc; có hình ảnh thương hiệu trẻ trung, sáng tạo, có phần bụi bặm và nổi tiếng với các dự án về môi trường.
BOO có tiền thân là BooSkate shop, khai sinh năm 2003, chuyên thời trang đường phố dành cho “dân” trượt ván. Sau 6 năm làm “con buôn” nhập hàng từ Trung Quốc về bán, anh Việt Anh tự tạo ra sản phẩm từ sức sáng tạo của mình với mong muốn tự chủ động được nguồn hàng và tạo nét độc đáo từ những đặc sắc của văn hoá Việt.
Về lý do chọn áo phông làm sản phẩm chủ đạo đầu tiên, anh chia sẻ: “Áo phông là thứ dễ sản xuất, dễ in mà ai cũng cần có vài chiếc trong tủ. Hơn nữa, khi đó mình chưa giỏi về ngành nên muốn bắt đầu từ những thứ đơn giản nhất”.
Do đó, BOO khởi đầu không gặp quá nhiều khó khăn trong khâu thiết kế dù “cha đẻ” thiếu chuyên môn về thời trang. Tất cả những gì họ cần khi đó là một người phác thảo và đồ hoạ tốt để hiện thực hoá những ý tưởng độc đáo, rất Việt Nam của mình thành những hình vẽ để in lên áo phông.
Cũng như nhiều startup khác, BOO không có quá nhiều vốn liếng. Tuy vậy, anh Việt Anh lựa chọn tập trung đầu tư để phát triển sản phẩm thay vì marketing, quảng cáo. Anh lý giải: “Thường thì lúc đầu, chính mạng lưới mối quan hệ của mình như bạn bè, người thân… sẽ là người mua ủng hộ mình. Nếu họ thấy sản phẩm tốt, họ sẽ quay lại mua và giới thiệu truyền miệng cho nhiều người biết đến hơn. Còn nếu không, họ sẽ chỉ mua một lần mà không quay lại nữa.”
CEO BOO cho biết thêm, hiện nay, do kênh bán online, sàn thương mại điện tử đã khá phát triển nên các thương hiệu mới không cần đầu tư cho mặt bằng quá nhiều. Về mặt marketing, cũng có rất nhiều phương án chi phí thấp dành cho các startup lựa chọn. Do vậy, quan trọng nhất vẫn là sản phẩm tốt. Theo anh Việt Anh, khi có sản phẩm tốt, việc marketing cũng dễ dàng hơn rất nhiều.
Điều quan trọng khác được anh Việt Anh nhấn mạnh là “hiểu khách hàng”, hiểu họ cần gì, muốn gì ở một sản phẩm thời trang. Điều đó có được nhờ vào 6 năm trực tiếp bán hàng tại Boo Skateshop. Anh cho rằng, đây là xuất phát điểm nên có của bất cứ ai muốn kinh doanh thời trang.
Nguyễn Thuỳ Trang – Founder & CEO Emwear: Không bao giờ dành hết tiền để quảng cáo
Emwear là startup thời trang duy nhất tham gia chương trình Shark Tank Việt Nam mùa 1 và đã gọi thành công số vốn 2 tỷ đồng từ shark Trần Anh Vương. Emwear mới đây đã ghi nhận mức doanh thu 1 triệu USD sau 5 năm hoạt động.
CEO Nguyễn Thị Thuỳ Trang của Emwear khởi đầu với số vốn vỏn vẹn 7,5 triệu đồng và không hiểu biết nhiều về ngành thời trang. Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu thị trường, chị nhận ra rằng, phụ nữ Việt có rất ít sự lựa chọn cho đồ ngủ vì thị trường chỉ sẵn những mẫu mã lỗi thời, chất liệu bình thường; trong khi đó, đồ ngủ nhập khẩu có thiết kế quá phóng khoáng, size rộng… chưa phù hợp với văn hoá Á Đông; nên Trang quyết định nhắm vào khoảng trống thị trường này.
Có lẽ ít ai biết rằng, startup thời trang “triệu đô” này mới có bộ phận thiết kế riêng được 1 năm nay. Theo CEO Thuỳ Trang chia sẻ, trước đó, chị thường đưa ý tưởng của mình cho các bạn có chuyên môn diễn hoạ và phác thảo thiết kế, sau đó cùng các bạn chỉnh sửa cho đến khi nào ưng ý. Bên cạnh đó, chị dành rất nhiều thời gian để tìm ra chất liệu chất lượng tốt, mang lại cảm giác thoải mái cho người mặc và lấy đây làm thế mạnh.
Theo chị Trang, việc có hay không chuyên môn thời trang không quan trọng bằng việc hiểu khách hàng, hiểu ở mức độ “biết trước trong bộ sưu tập của mình, những mẫu nào sẽ bán chạy nhất”. Đó là lý do vì sao chị cho rằng, dù có ít vốn đến đâu cũng nên dành ra một khoản để nghiên cứu thị trường. Chị nhấn mạnh, tuyệt đối không nên dành quá nhiều tiền cho việc quảng cáo và nên để ra một khoản dự phòng, đủ để công ty có thể sống được trong 6 tháng dù kinh doanh chưa hiệu quả.
Nữ doanh nhân khẳng định, chỉ cần hiểu khách hàng, dù cho kinh doanh sản phẩm nào cũng sẽ có lượng khách nhất định; hơn nữa, thời trang ứng dụng là vòng xoay liên tục của thời gian, bất cứ phong cách xưa cũ nào cũng có thể đột nhiên hot trở lại. Chị có quan điểm “Bán gì không quan trọng, quan trọng là bán như thế nào”.
Bên cạnh đó, Emwear có mục tiêu gọi vốn từ các quỹ đầu tư với những chiến lược tối ưu và có sẵn network (mạng lưới liên hệ) rộng. Theo chị Trang, nhà đầu tư phù hợp là người có cùng chuỗi giá trị và mục tiêu với người sáng lập startup.
Thư Lê – CEO SSStutter: Marketing và Sales đóng vai trò “quan trọng như tay phải và tay trái”
SSStutter là thương hiệu thời trang trẻ với tinh thần “Tinh Gọn: Tinh tế – Gọn gàng”, nhắm đến đối tượng khách hàng từ 18 – 24 tuổi. Sau 6 năm hoạt động, hiện thương hiệu này hiện đang có 7 cửa hàng tại Hà Nội và TP HCM; khá nổi tiếng trong phân khúc của mình và có lượng lớn khách hàng trung thành.
Thư có xuất phát điểm là một sinh viên kiểm toán, làm thêm bằng công việc bán quần áo. Sau đó, anh dùng những kinh nghiệm này để tự mình mở shop, nhưng ban đầu cũng chỉ dừng ở mức độ nhập đồ về bán. Bước ngoặt đến với Thư trong một lần bị ốm, không thể sang Trung Quốc nhập hàng.
“Khi đó, bình thường 1 tháng mình phải sang Trung Quốc 5 ngày, 1 năm tính ra phải dành tới 2 tháng chỉ để đi nhập hàng. Tháng nào nhỡ ốm thì không có hàng bán. Sau 2 năm, mình không chịu nổi sự bị động, hơn nữa nhận thấy thị trường có rất ít local brand nên quyết tâm tự sản xuất ra sản phẩm của riêng mình, không chỉ đơn giản là nhập hàng ở đâu đó về bán rồi chụp ảnh thật đẹp”, Thư chia sẻ.
Thư cho rằng, việc không có chuyên môn thời trang chính là điểm mạnh của mình; bởi đa phần những người có chuyên môn thường có cái tôi rất cao. Thay vì tìm hiểu xem khách hàng cần gì, họ tin vào phong cách và mắt thẩm mỹ của mình và điều đó là sai lầm trong kinh doanh. Điều quan trọng hơn hết là nắm được xu hướng mới và nhu cầu của khách hàng, cả 2 điều này Thư đều có được nhờ thời gian đi làm thuê và bán quần áo nhập.
“Nhờ vào khoảng thời gian đó, mình nắm được quy luật dịch chuyển, tức cái gì được ưa chuộng ở Trung Quốc hoặc Hàn Quốc thì một thời gian sau sẽ thành xu hướng ở Việt Nam”, Thư chia sẻ.
Là người trẻ nhất trong số ba CEO, Thư Lê cũng có quan điểm rất khác với 2 tiền bối. Theo doanh nhân trẻ, tỉ lệ chuẩn khi sử dụng ngân sách của mình là: 60% cho quảng cáo và 40% cho hoạt động còn lại. Anh có quan điểm, Marketing và Sales đóng vai trò “quan trọng như tay phải và tay trái”. Do đó, SSStuter dồn sức quảng cáo liên tục trong năm đầu tiên dù kinh doanh không có lãi. Thư khẳng định, quyết định này đã mang lại kết quả mỹ mãn.
Bên cạnh đó, Thư cho rằng nên dành ra một khoản dự phòng, đủ cho công ty có thể sống sót qua 1 năm kinh doanh không hiệu quả đầu tiên. Cầm cự được qua mốc thời gian này, doanh nghiệp mới có thể đi xa.
Về vấn đề đầu tư, CEO SSStuter cho biết mình không quá đặt nặng vì rào cản thị trường thời trang không lớn; trong khi làm việc với nhà đầu tư là một thử thách, đặc biệt khi founder có cái tôi cao – đặc điểm thường thấy ở các bạn trẻ. Với Thư, bạn bè, anh em, gia đình chính là những “nhà đầu tư thiên thần” mà mỗi người nên tìm đến đầu tiên khi muốn nhận được sự giúp đỡ.
Bài: Diệu Anh
Thiết kế: Hoàng Hải
Diệu Anh
