Căn cứ vào đề tài, đối tượng nghị luận mà có hai kiểu bài chủ yếu: nghị luận xã hội và nghị luận văn học. Nếu như đề tài, đối tượng của bài văn nghị luận xã hội là một vấn đề chính trị, tư tưởng, đạo lí, một hiện tượng xã hội thì đối với bài văn nghị luận văn học lại là tác phẩm, hiện tượng văn học hay những ý kiến, nhận định về văn học. Đây là kiểu bài văn phổ biến, quen thuộc nhất đối với học sinh các cấp nhà trường hiện nay….
Đang xem: Phản đề là gì? Phương pháp phản đề trong văn nghị luận
TRƯỜNG PTTH QUANG TRUNG NGỮ VĂN LỚP 10 NĂM HỌC 2008 – 2009 Lập luận trong văn nghị luậnTuần 32, tiết 94 I- Khái niệm về lập luận trong bài văn nghị luậnCâu hỏi: Thế nào là lập luận trong bài văn nghị luận?Ví Dụ: Đoạn văn của Nguyễn Trãi trong “ Thư Lại dụ VươngThông”- SGK trang 109 -Mục đích của lập luận này của Nguyễn Trãi: Nhác nhởVương Thông nhìn rõ tình thế thất bại của quân Minh trướcsức mạnh của quân ta.- Để dẫn tới kết luận đó, tác giả đưa ra những lí lẽ: + Người dùng binh giỏi phải biết xét thời thế + Thời thế có thể xoay chuyể tình thế cuộc chiến + Quân của Vương Thông vừa không rõ thời thế, vừa dối tránên thuộcloại thất phu hèn kém, không thể đủ sức dùng binh Lập luận là: Đưa ra các lí lẽ bằngchứng nhằn dẫn dắt ngườinghe(đọc) đến một kết luận nào đómà người nói (viết) muốn đạt tới II- Cách xây dựng lập luậnVăn nghị luận nhằm xác lập cho người đọcngười nghe một tư tưởng quan điểm nào đó.Muốn vậy người viết phải biết cách trìnhbày ý kiến của mình, và đưa ra những lí lẽdẫn chứng thuyết phục, nghĩa là phải biếtlập luậnCâu hỏi:Muốn xây dựng lập luận,ngườiviết phải tiến hành theo những bước nào? Muốn xây dựng một lập luận ta phải tiến hành theo 3 bước: 1- Bước 1: Xác định luận điểm-Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm trongbài văn nghị luận.- Đọc văn bản “ Chữ ta” trong SGK trang 110-Trả lời câu hỏi của SGK: + Bài văn trên bàn về sự coi trọng chữ viết của dân tộc.Quan điểm của tác giả là trong quá trình mở cửa giao lưuvới bên ngoài việc coi trọng chữ viết của dân tọc rất quantrọng.
+ Bài văn có 2 luận điểm chínhLuận điểm 1: Cách viết biển quảng cáo ở Hàn Quốc và ở nước ta Luận điểm 2: Cách viết báo và tạp chí ở nước ta 2- Bước 2: Tìm luận cứĐể làm sáng tỏ cho luận điểm, làm người đọc hiểu tin vàotính đúng đắn của nó, người viết phải đưa ra các lí lẽ và bằng chứng thuyết phục, tức là tìm các luận cứ cho luậnđiểm-Tìm luận cứ cho mỗi luận điểm của đoạn văn trên Luận điểm1: + Hàn Quốc KTế phát triển nhanh nhưng không bao giờquảng cáo thương mại được đặt ở công sở, hội trường lớn,danh lam thắng cảnh…+ Chữ nước ngoài thường được viết nhỏ đặt phía dưới chữHàn Quốc+ Còn ở Việt Nam nhất là ở các thành phố lớn nhìn đâucũng thấy tiếng Anh, chữ nước ngoài lớn hơn chữ tiếngViệt Luận điểm 2: + Báo chí ở Hàn Quốc ngoài báo vàtạp chí nước ngoài, báo chí trongnước rất ít trang viết bằng tiếng nướcngoài.
+ Ở Việt Nam có nhiều tờ báo, kể cảnhững tờ báo nghành có cái mốt làtóm tắt một số bài chính bằng tiếngnước ngoài ở trang cuối để cho “ Oai”đã khiến người đọc bị thiệt mất máytrang thông tin 3- Lựa chọn phương pháp lập luận: Câu hỏi: Thế nào là phương pháp lập luận? -Để lập luận thuyết phục chặt chẽ, người lập luậncòn phải biết áp dụng các phương pháp lập luận hợplý – Phương pháp lập luận là cách thức lựa chọn sắpxếp luận điểm, luận cứ sao cho lập luận chắt chẽ vàthuyết phục Câu hỏi: Em hãy cho biết các phương pháp lậpluận thường gặp?Có nhiều phương pháp lập luận, sau đâylà ba phương pháp cơ bản: -Phương pháp diễn dịch: Là cách lập luậnđi từ khái quát đến cụ thể -Phương pháp qui nạp: Là cách lập luậnđi từ cụ thể đến khái quát -Phương pháp nêu phản đề: là cách đưara một ý kiến ngược lại hoàn toàn với vấnđề đang được bàn bạc rồi từ đó khẳngđịnh tính đúng đắn của vấn đề đang bànbạc III- Kết luận-Lập luận rất quan trọng đối với việc làm nên tínhthuyết phục của bài văn nhgị luận -Muốn xây dựng lập luận ta cần tiến hành theo 3bước: Xác định luận điểm, tìm luận cứ, xác định phương pháp lập luận. IV- Luyện tập – củng cố Bài tập 1: Hãy viết một đoạn văn nghị luận theophương pháp diễn dịch về nhân vật Từ Hải trongđoạn trích “ Chí khí anh hùng” Bài tập 2: Hãy cho biết cách xây dựng lập luậnCHÚC CÁC EM HỌC TỐT