Túi thừa đại tràng thường không gây triệu trứng và chỉ gây triệu chứng khi nó bị viêm. Lúc này người bệnh sẽ có cảm giác đau bụng, đầy bụng, có thể ấn đau vùng hố chậu trái, kèm theo ớn lạnh, sốt nhẹ.
Nguyên nhân của bệnh túi thừa chưa được rõ, người ta cho rằng nó được hình thành khi áp suất cao trong lòng đại tràng đẩy vào các điểm yếu trong thành đại tràng, vị trí các túi thừa thường gặp là ở đại tràng sigma.
Hình 1: Túi thừa đại tràng
Túi thừa đại tràng rất phổ biến tuy nhiên hầu như mọi người đều không biết được rằng mình có túi thừa. Có khoảng 50% số người trên 60 tuổi có bệnh túi thừa đại tràng, nhưng chỉ có 10-25% trong số đó bị viêm túi thừa, tình trạng viêm xảy ra khi những túi thừa bị nghẽn bởi phân làm tạo ra tổn thương ở thành ruột và nhiễm trùng. Khi các tổn thương xảy ra ở giữa túi thừa và mạch máu có thể gây xuất huyết, xuất hiện máu trong phân và thường kèm theo hiện tượng đau bụng, đa số các trường hợp chảy máu tự cầm, tuy nhiên có một số trường hợp xuất huyết nặng cần phải truyền máu và điều trị bằng phẫu thuật.
Hình 2: Chảy máu túi thừa
Vì các túi thừa khi chưa có biến chứng thường không gây triệu chứng nên nó chỉ được phát hiện một cách tình cờ khi làm nội soi đại tràng hoặc chụp Xquang. Khi những túi thừa này bị viêm và áp- xe thì khi làm siêu âm hoặc CT scan bụng có thể thấy những ổ mủ.
Khi các túi thừa bị viêm người bệnh sẽ có triệu chứng đau bụng co thắt và sốt nhẹ, điều trị bằng kháng sinh đường uống thông thường sẽ có hiệu quả. Nếu đau nhiều, các thuốc uống làm sạch đại tràng có thể được chỉ định. Khi tình trạng đau trầm trọng hoặc sốt cao hoặc bệnh nhân không thể uống được thì cần phải nhập viện, nhịn ăn và truyền kháng sinh tĩnh mạch.
Hình 3. Viêm túi thừa
Khi túi thừa bị viêm tạo thành những đường rách ở thành ruột và mủ có thể chảy vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, áp xe, tắc ruột và có thể tạo thành đường dò giữa ruột và hệ niệu hoặc các tạng khác trong ổ bụng.
Những trường hợp viêm túi thừa không đáp ứng với điều trị nội khoa thì cần phải can thiệp ngoại khoa để dẫn lưu mủ và cắt bỏ đoạn đại tràng có chứa túi thừa hoặc túi thừa bị xuất huyết không cầm được. Điều trị phẫu thuật cũng cần thiết trong trường hợp túi thừa ăn mòn tới bàng quang gây nhiễm trùng tiểu nặng tái phát, gây ra hơi khi tiểu tiện và gây tắc ruột.
Khi túi thừa được hình thành nó sẽ tồn tại vĩnh viễn, không có phương pháp điều trị để phòng ngừa các biến chứng của túi thừa. Một chế độ ăn giàu chất xơ giúp làm tăng khối lượng phân và phòng táo bón có thể giúp làm giảm triệu chứng.
Chưa có bằng chứng về khả năng gây viêm túi thừa của các loại hạt, tuy nhiên một số bệnh nhân nếu có dấu hiệu khởi phát viêm túi thừa sau khi ăn các loại hạt thì không nên tiếp tục ăn mà nên thay bằng thực phẩm có chứa nhiều chất xơ như trái cây, rau, ngũ cốc, các loại đậu.
Hiệp hội các chuyên gia về dinh dưỡng Hoa kỳ khuyến cáo rằng phụ nữ nên ăn khoảng 25 gam chất xơ và nam giới khoảng 38 gam chất xơ mỗi ngày. Bên cạnh đó việc uống nhiều nước và tập thể dục thường xuyên cũng có hiệu quả.
Tóm lại: Túi thừa đại tràng là một bệnh lý thường gặp và không nguy hiểm trừ khi có biến chứng. Mặc dù chưa có biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh nhưng có thể hạn chế sự hình thành túi thừa và biến chứng của túi thừa bằng cách ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước, tập thể dục thường xuyên.
Tài liệu tham khảo:
“Diverticulosis: Symptoms, Causes, Diagnosis, Treatments, Prevention”, 15 -05-2019 sentayho.com.vn.
BS CK2 Đinh Thu Oanh
Trưởng Đơn vị nội soi – Bệnh viện Nhân dân 115